2012/10/19

Espirala da, ez helizea

Hau sorpresa! Orain artean beti helize aureoa gora eta behera, baina gure kide den Itziar Aretxagak espirala deitu zion, eta Jesus Marik halaxe dela. Hona hemen bere azalpena:

Itziarri eman behar diot arrazoia. Nola ez diot, bada, gai honetan fisikari bati arrazoia emango... "Helize" aureoa deitu banion lapsus linguae (esan banuen) edo lapsus calami (idatzi banuen) bat izan zen. Espiral batean hasiera-puntutik urrundu ahala kurbaren erradioa handituz doa. Helize batean, aldiz, erradioaren neurriak beti berdin irauten du. Lehenengoa da kono baten erpinetik hasita, higidura zirkularra eginez erpinetik urruntzen zarenean eratzen duzun figura. Helizea, berriz, zilindro baten ingurumarian oinarri batetik bestera higidura zirkularra eginez zoazenean eratzen duzun figura geometrikoa. Oker ez banago "kiribila" euskal hitzak helizearen eta espiralaren eremu semantiko biak estaltzen ditu eta agian hortik dator nire nahaste mentala. Gure espirala "aureoa" da, "proportzio aureoa" duen errektangelu batean intsertatuta dagoelako. Peractum est.
Hala bedi! Edozelan ere, joan zara zeure landarea zuzenean ikustera? Ez dakit, ba, zeren zain zauden. Bestela, bisitaldi orokorra antolatu beharko, ezta Jesus Mari?