Argazkiak

Jakin badakigu joan den mendean orain baino argazki gutxiago ateratzen zela. Hala ere, orduko argazkiren bat baduzu hor etxean gordeta, zergatik ez duzu eskaneatzen eta ondoren guri helarazi?

Argazkiekin lotuta, seguruenez kamara digitala izango duzu eta ostiralean Leioara eramateko asmoa. Ez legoke gaizki gero Interenetera igotzeko asmorik baduzu denon artean etiketa edo tag bat erabakitzea aurkitzeko errazagoa izan dadin. Proposamenik?

AZKENA
elab erabiltzea da erabakia.

Historikoen ekarpena Historiari begira

Jakin badakit Arboretumean landatuko ditugun zuhaitzek osatuko duten irudia ikusgarria izango dela eta hor geratuko dela hurrengo belaunaldientzat; seguruenik, ostiraleko zenbait une ahaztezinak izango dira gutariko askorentzat eta garai hartako oroitzapenak berpiztu eta osatu egingo zaizkigula.

Hala ere, zuhaitzen informazioari erreparatuta, gehiena gazteleraz dagoela ikusi dut. Eta  aurrera begira gure beste ekarpenetako bat Wikipedian horrelako edukiak euskaratzea balitz? Zer deritzozue?

Arboretumean landatuko ditugunak

Hona hemen datorren astean Leioako Campusean dagoen arboretumean landatuko ditugun zuhaitz motak espiral aureoaren irudiari jarraiki, baita nork egingo duen ere:

• Cyca revoluta ( Iñaki Goirizelaia, Goio Monreal &  Joseba Madariagak)
• Ginkgo biloba (Jazinto Iturbe, Juan Ignacio Pérez &  Jon Irazustak)
• Wollemia nobilis (1979-80 ikasturteko 6 irakasleek)
• Pinus armandii (79-80ko Biologia, Geologia eta Kimika lizentziaturetako ikasleek, Alkain-etik Goitia-rainokoek)
• Pseudolarix amabilis (79-80ko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek, Izagirre-tik Zeziaga-rainokoek)
• Sequoiadendron giganteum (80-81 promozioko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek)
• Peumus boldus (81-82ko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek, Agirreazkuenaga-tik Kazalis-erainokoek)
• Illicium henryi (81-82 ko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek, Landa-tik Zulaika-rainokoek)
• Magnolia delavayi (82-83ko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek)
• Phoenix dactylifera (83-84ko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek)
• Nothofagus betuloides (84-85eko B, G eta K lizentziaturetako ikasleek)
• Davidia involucrata (Fisika lizentziaturako ikasleek)
• Phytolacca dioica (Matematika lizentziaturako ikasleek)

Jon Zulaikak aipatutako batzuen argazkiak igorri dizkigu, dagoeneko Euskal Herrira iritsi zaizkigunak hain zuzen.

Elkar agurtzeko aholkuak, Txurrukaren eskutik

Zorioneko bakanen batzuk izan ezik, gainerako guztioi 30-25 urteko epean fenotipoa, “kanpoko itxura” biologoak ez zaretenok ez baduzue hitz horren esangura ezagutzen, dexente, asko ez esatearren, aldatu zaigu. 

Neskok, zeuen “gerrarako pinturekin” hornituta, Lourdes-eko Amak egiten dituenak baino mirari handiagoak egiten dituzten mirarizko produktu farmazeutikoen laguntzarekin eta une ezin aproposagoan ileapaindegira eginiko tindaketarako bisitarekin, hobeto disimulatzen duzue denboraren iragana. Mutilok, salbuespenak salbuespen, ajolagabeagoak eta, orohar, arlote eta alferragoak izan ohi gara “karrozeria” zaintzeko kontuekin.

Beraz, ekitaldira zatozen neska jator horrek, duela 30-25 urte ezagutu zenuen ile kixkurreko mutil bizardun argaltxo hura, gaur egun burusoil bizargabe tripahandidun bihurtuta aurkitzen baduzu, pentsatu arren, ez egiozu esan: “Kaixo XX! Ia-ia ez zaitut ezagutu! Hona hemen meloiek ilerik ez daukatenaren froga bizia!” Edo beste hau, “Zenbat gizondu den lehen mailan ezagutu nuen mutil hura!” Kontuz, neska. Subkonszienteak demasako pasadak egiten dizkigu. eta orduan, “Zenbat gizondu den ...” esan beharrean, mihiak ere bere askatasun-unetxoak dituenez, “Zenbat gizendu den ...” esatea deliberatzen du. Utikan horrelako agurrak! Burusoil eta lodi xamar topatzen bagaituzue, neskok, esaiguzue eztitsuki “ze kalba interesgarria geratu zaizun!” Edo “ze “pottolo” zauden”! Horrela t bikoitzarekin, bustidura maitakor horrekin, “ze potolo (lodi) zauden” pentsatzen bazabiltzate ere, guk, mutilok “ze potxolo zauden” ulertzen dugu, eta inork ez du txartzat hartzen “potxolo interesgarria” dela entzutea. 

Eta mutil jator horrek, lehen mailan ezagutu zenuen grabitate-indarraren erakarpenari muzin eginez dena hestu, tente eta bere lekuan zeukan poxpolin hura, mende laurdena baino gehiago pasata, petxuek horizontalari eutsi ezinik dauzkan ipurtzabal papadadun bihurtuta topatzen baduzu, ez egiozu esan, ezta ametsetan ere: Kaixo, XX! Normala da nik ia-ia ez ezagutzea! Zure ipumasailek antz handiago dute nire seme-alabek gelako paretan duten posterreko mapamundiaren hemisferioekin emakume baten atzealdearekin baino! Beno, beno! Zure ikaskide ohi bati halakorik esatea pentsatzea ere! Esaiozue gozokiro “Lehen mailan zeundenean baino emakume-kurba markatuagoak dituzu, ezta?” Ezti-mamitan urtuta utziko duzue.

Periodikuak letuz ilustratzen gera (Amaia Sarasua)

Nik unibertsitatean eskolak hasi arte ez nuen jakin euskal lerroa egongo zenik ere, eta aukeran eskaini zidatenean, momentuan bertan eman nuen baiezkoa. Garbi neukan garai hartan, gu bezalakoak ez bagenuen pauso hori ematen ez zuela inork emango eta.

Aurreneko egunetan isil isilik egoten nintzen saioetan eta ez nintzen apenas ausartzen ikaskideekin ere hitzik egiten, uste nuelako denak ez-bazen gehienak, ikastoletatik etorritakoak zirela. Ni Azpeitiko institututik nentorren eta han dena gazteleraz ikasten genuen. Egia da neure aldetik euskaraz alfabetatuta nengoela garai hartako gaueskolei esker, baina hitz egiterakoan kosta egiten zitzaidan batueraz egitea.

Behin horrelaxe, irakaslearen zain geundela nire ondoko ikaskideari, bi aldiz pentsatu ondoren galdetu nion: Aizu mesedez, utziko didazu egunkaria? Eta berak, Zer?, errepikatu nion esaldia eta berak berriro: Zer?. Eta azkenean esan nion: hi, lagako al diek pixketien periodikue? Eta berak: bai hoixe! Horrela uxatu ziren nire kezkak, neu bezala beste batzuk ere bazeudela ikustean!

Balsetxea, 30 urte beranduago

Hau da hau, lagunok! Lehengoan Edortak idatzitakoaren ildotik, ustekabe berria: Jesus Mari Txurruka, irakasle izan arren, 80ko udaran (79/80 kurtsoa amaitu eta gero, UEUren ostean) baltsa batean burututako esperientzia hartan tartean ibili zen (bere hitzetan, "harrituta,? beste batzuk ere hilabete batzuk gazteagoak izan ginen"); lehen belaunaldiko kide gehiago ere partaide izan zen; Andone Estonba eta Amaia Sarasua, hain zuzen. Argia aldizkarian horri buruzko erreportaia egin zuten orain dela urte batzuk, 25. urteurrenean.

Jesus Marik berak azaldu didan bezala, "duela 5 urte modan zegoenez ETB-1eko "Basetxea" programa, Josu Iztuetari bururatu zitzaion 25 urte lehenago bizi izandako experientzia hari "balsetxea" deitzea"  Eta hau agindu du: "Noiz edo noiz pasatuko ditut orduko diapoak formato informatikora" Eta emanaldi berezi bat prestatuko baligu?

Bitartean, eta aurrerapen gisa, argazki hau. Eta Jesus Mariren azalpena:

Bizkarrez, Andone Estonba eta aurrean ezkerretik eskumara Amaia Sarasua (aurpegia ilearekin estalita) eta Dina; hiru neskak lehen promoziokoak eta hilabete lehenagora arte nire ikasleak izandakoak. Hurrengoa ezetz asmatu ..., hurrengoa Mikel Agirreazkuenaga (Miren Agirreazkuenagaren (81-82 promoziokoa) neba), eta berna-zatiak soilik ikusten zaizkiona, Txus Arregi, Fisikaria, ez Jesus Mari Arregi, gure matematikari famatua.

Hor ikus daiteke zenbat toki geneukan. Lapiko asko baina janari gutxi.

Bizkaia Irratian egindako elkarrizketa

Urtarrilaren erdi aldera Jesus Mari Txurruka ("antolaketarako batzorde-burua") eta Miren Bego Urrutia (garai haietako ikasle ohia) elkarrizketatu zituzten Bizkaia Irratian; Asier Txakartegi ibili zen tartean.

Emanaldia zuzenean izan zenez, entzuteko modurik izan ez bazenuen, hemen duzu orain horretarako aukera.

Bide batez, bihoazkie gure eskerrik beroenak irrati horretako kideei; elkarrizketaren grabaketa helarazi baitugute.

30 urteren buruan, berriz inauterietan (San Alberto Magnok bidalitakoa)

Argazki digitalik ez zegoen garaikoa da ikusgai dugun hau. Irudi‑eskubideak alde batera utzi, eta hemen duzue 79/80 ikasturteko taldearen argazkia. Ez gara denok agertzen bertan, baina oroigarri gisa balio lezake. Inauteri‑sasoikoa da, 1980ko martxoaren 21ekoa hain zuzen ere. Begi bistakoa denez, oso talde kulturanitza izan zen: Indiatik, Madrildik, Anbotoko kobetatik, Mexikotik, Argentinatik, Lantzetik, Txinatik, Arabia Sauditik eta beste hainbat lekutatik etorri ziren geurera ikastera. A! eta Pantxo Villa ikusi duzue? A ze bibote zatia!

Martxoaren 5ean elkartuko gara

Botxotik Ziberespaziora blogean argitaratua

---

... Leioako Campusean "Euskal lerroak abian" deritzon ekimenean zerikusia dugun asko;  hala espero, behintzat. Egun horretantxe burutuko dira azken boladan egositako ospakizuna eta omenaldia. Baten baten lanari esker (hurrengo omenaldi baterako nire proposamena zein den argi dago), beste batzuen laguntzaz, orain dela 30 urte hasitako bideari begiratua emateko parada izango dugu; halaber, gogoratzeaz gain ziurrenik etorkizunera begiratzekoa ere bai.

Tartean, ustekabeak izan dira: laguntzeko prest azaldu direnak, jakin orduko erantzun dutenak, baina baita ardurarik txikienari uko egin diotenak ere. Aldi berean harrigarria bakanen batek ez duela ezer jakin nahi esan izana eta, bestetik, atzerrian bizi arren bertan azaltzeko ahaleginak eta bi egingo dutenak badaudela jakitea. 

Landatuko den zuhaitzetako bat: gingko biloba. 

Irudia, Wikimediatik hartutakoa da.

Garai hartako nire oroitzapenak, joan den mendean Leioan izenburupean aurkituko dituzu.

---

Veremos el próximo cinco de marzo si treinta años son nada o no, con el reencuentro de (esperemos) buena parte de quienes comenzamos en el siglo pasado el primer curso totalmente en euskera en la Facultad de Ciencias de la Universidad del País Vasco en Leioa, entre los años académicos 79/80 a la 84/85 en concreto. Si parece que fue ayer ;-)

Kresaletik kresalera (Edorta España)

EUSKAL LERROAK ABIAN ekimenaren bidez, aukera izan dut nire ikaskide guztien zerrenda ikusi eta haietako batzuekin hitz egiteko. Baina bada bat, tamalez, pentsamenduz eta oroiminez baino ezin izan dudana gomutatu: Dina Bilbao Barruetabeña. 1997ko ekainean joan zen gure artetik, Karibeko itsasoan galduta.

Gogoan dut bera, irribarretsu eta alai. Mantso hitz egiten zidan —garai hartan behar nuen ulertu ahal izateko—. Oker ez banago, alde batera utzi zituen biologia‑ikasketak, eta handik aurrera bere patua izango zena urratzen hasi zen. Inon abenturazalea bazen, bera zen; ez izan dudarik.

Behin, UEUn geundela, esperientzia bat egitea otu zitzaien hango lagun batzuei: astebete edo eman baltsa batean Nafarroako urtegi batean. Eta hara joan zen gure Dina, beste lauzpabost lagunekin batera, gutxigorabehera 3m x 3m‑ko azalera zuen baltsa baten gainean astebetez edo bizitzera. Oroimenak traizionatzen ez banau, amaiera arte iraun zuen.

Eta handik aurrera, Laponia, Groenlandia, Nilo,... eta beste hainbat eta hainbat leku izan zuen abenturagune. Noiz eta 1997ko ekain malapartatu hura heldu arte. Ondarruko kresal artean jaio zen gure Dina, eta kresal artean ere joan zen mundu honetatik. Zauden lekuan zaudela, musu handi bat, Dina.

Eta Dina ekarri dut gogora, baina badira EUSKAL LERROAK osatu zituzten beste batzuk ere joan zaizkigunak: Jabi Goitia Elordi, José Luis Herrero García, Ramón Unzilla Aranberri, Joseba Koldobika Ortiz Jáuregui, Félix Unamuno Urkiza, Ane Gaminde Araluze. Barka inor ahaztu bazait.

Ero edo (Edorta España)

79/80 ikasturte hartan, zientzietako euskal taldean, baginen euskaldun zaharrak eta berriak. Eta euskaldun berri gisa neraman hizkuntza “enlatatuak” talka egiten zuen ikasgelan entzuten zen hizkera bizi‑biziarekin.

Gure kimika‑irakaslea, Itziar, Berrizkoa zen, eta da, eta hark, noski, hango erara egiten zuen hitz. Egun batean, ez dakit zein motatako erreakzioa azaltzen ari zela, “ero” hitza bota zuen: “erreakzio hau ero beste hau”.

Neuk bai erotuta amaitu nuen egun hartan klasea. Orduko nire hizkuntza‑maila gainditzen zuen hizkera biziak, eta gainera, garai hartan ez neukan kontsonante oklusiboen artean dauden desplazamenduen berririk. Klasea amaitu zenean, ikaskide bati galdetu nion zer zela-eta “ero” behin eta berriro, eta hark azaldu zidan “ero” hori “edo” zela. Beste behin ere GLUP egin behar izan nuen.